Đau dây thần kinh liên sườn là gì?
Đau dây thần kinh liên sườn hay còn được gọi là hội chứng tổn thương các rễ thần kinh liên sườn. Khi đó, người bệnh sẽ cảm thấy đau tức phía trước ngực. Cảm giác đau tức này thường chỉ xảy ra ở một bên (trái hoặc phải), xuất phát từ ngực rồi lan dọc ra phía mạn sườn và kéo dài đến phía sau của cột sống lưng.
Hội chứng bệnh này thường ít gặp ở trẻ em, chủ yếu xảy ra ở người trưởng thành, đặc biệt là những người thường xuyên lao động nặng hoặc chơi thể thao quá sức. Tuy không đe dọa đến tính mạng, nhưng nếu không can thiệp điều trị thì đau dây thần kinh liên sườn có thể khiến người bệnh cảm thấy khó thở, khó vận động.
Đau thần kinh liên sườn thường xuất hiện khi có các bệnh nhiễm khuẩn như: lao, cúm, thấp khớp, các bệnh phổi, màng phổi, tim, gan, …
Nguyên nhân gây đau dây thần kinh liên sườn
Nguyên nhân đưa đến tình trạng đau dây thần kinh liên sườn khá đa dạng, thay đổi tùy theo lứa tuổi, giới tính và công việc của người bệnh như:
- Thoái hóa đốt sống ngực
- Ung thư đốt sống
- Lao cột sống ngực
- U tủy
- Viêm đa rễ thần kinh hoặc viêm đa dây thần kinh
- Bệnh lý thần kinh
- Bệnh lý toàn thân khác như đái tháo đường nhiễm khuẩn.
Ngoài ra, có một số trường hợp không rõ nguyên nhân đau thần kinh liên sườn được gọi là đau thần kinh liên sườn tiên phát: bệnh nhân có thể đau một hoặc hai bên ở vùng cạnh sống hoặc vùng liên sống-bả vai, đau lan theo khoang liên sườn ra phía trước. Tính chất đau âm ỉ, đau khi hít thở sâu và thay đổi tư thế, hắt hơi, ho. Thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh lý của phổi.
Triệu chứng
Ngoài cảm giác đau một bên ngực lan ra mạn sườn và kéo dài đến phía sau cột sống lưng như đã nói ở trên, tùy vào nguyên nhân mà đau dây thần kinh liên sườn sẽ có những dấu hiệu và triệu chứng khác mà người bệnh cần nắm rõ.
Thoái hoá cột sống ngực
Thoái hóa cột sống ngực có thể sẽ khiến người bệnh cảm thấy đau âm ỉ ở vùng cột sống lưng. Đặc biệt, khi cử động mạnh hoặc ấn vào giữa cột sống thì cảm giác đau sẽ tăng lên gấp bội. Tình trạng này thường sẽ xảy ra ở những người già do sức khỏe đang bị giảm sút do các hiện tượng lão hóa.
Ung thư cột sống ngực hoặc lao cột sống
Khác với thoái hoá, lao hoặc ung thư cột sống gây đau dữ dội hơn và cục bộ ở đoạn cột sống tương ứng, lan sang hai bên sườn. Triệu chứng đau sẽ xuất hiện liên tục kèm theo các biến dạng cột sống và kèm các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ về chiều, sụt cân và mệt mỏi nhiều.
Bệnh lý tủy sống
Đau dây thần kinh liên sườn do liên quan đến các bệnh lý tủy sống như: u tủy, u rễ thần kinh,… thường sẽ không xuất hiện các triệu chứng rõ ràng, chỉ là người bệnh cảm thấy đau ở vùng tủy có vấn đề, sau đó lan ra sườn theo kiểu vòng đai. Để xác định chính xác được nguyên nhân, người bệnh cần được thăm khám 1 cách kỹ lưỡng hơn.
Chấn thương cột sống
Đây là 1 trong những nguyên nhân phổ biến và hay gặp ở những người lao động nặng hoặc tập thể thao quá sức. Cụ thể, nếu như khuân vác vật nặng trong 1 khoảng thời gian dài hay tập sai tư thế với cường độ mạnh, người bệnh có thể bị đau dọc theo khung xương sườn hoặc tại vị trí cột sống bị chấn thương.
Do nhiễm khuẩn
Nếu bị nhiễm khuẩn, cơ thể sẽ có xuất hiện những mụn nước nhỏ li ti mọc dọc theo đường đi của dây thần kinh liên sườn, và người bệnh cảm thấy đau ở khu vực này, kèm theo đó là những triệu chứng mệt mỏi, sốt nhẹ. Khi các mụn nước vỡ, khô, bong vảy và để lại sẹo thì cảm giác đau ở sườn cũng biến mất.
Ngoài ra, khi bệnh nhân bị tiểu đường, nhiễm độc, viêm đa dây thần kinh,… sau khi các triệu chứng của bệnh lý nền xuất hiện thì cũng sẽ gặp phải các cơn đau dọc khung xương sườn và lan theo đường đi của dây thần kinh liên sườn.
Đau dây thần kinh liên sườn nguyên phát, tiên phát
Một số trường hợp, người bệnh bị đau dọc khung xương sườn mà không tìm ra được nguyên nhân cụ thể, chỉ đơn thuần là do thời tiết trở lạnh, vận động sai tư thế, va chạm vùng liên sườn,… thì được gọi là đau dây thần kinh liên sườn nguyên phát hoặc tiên phát.
Đau dây thần kinh liên sườn do Zona
Đây là 1 trong các nguyên nhân nhiễm khuẩn thường gặp nhất gây đau dây thần kinh liên sườn. Người bệnh cảm giác đau kiểu bỏng rát nhiều vùng da tương ứng theo khoanh tủy trong giai đoạn cấp tính, đau nhiều hơn khi tiếp xúc với áo quần hoặc khi chạm vào. Một vài ngày sau, các mụn nước nhỏ trên nền ban đỏ bắt đầu xuất hiện dọc theo đường đi của dây thần kinh liên sườn, sau khoảng một tuần mụn nước sẽ bong vảy và có thể để lại sẹo. Biểu hiện toàn thân thấy được ở người bệnh trong giai đoạn này là sốt nhẹ, mệt mỏi. Triệu chứng đau có thể kéo dài dai dẳng sau khi các mụn nước biến mất, thường gặp ở bệnh nhân lớn tuổi.
Cần nhanh chóng đến bệnh viện làm kiểm tra nếu có thêm các triệu chứng sau đây:
- Đau dữ dội ở lồng ngực và vùng ngực
- Tức ngực, ngực thắt chặt
- Tim đập nhanh, khó thở
- Đau bụng dữ dội
- Ho ra chất nhầy vàng xanh
- Thiếu tỉnh táo, chóng mặt, bất tỉnh
Các biện pháp điều trị đau dây thần kinh liên sườn
Mục tiêu điều trị đau thần kinh liên sườn bao gồm điều trị giảm đau kết hợp với điều trị nguyên nhân gây đau. Trong trường hợp đau dây thần kinh liên sườn nguyên phát, người bệnh có thể được giảm đau bằng cách kết hợp các phương pháp sau:
- Thuốc: Thông thường người bệnh có thể tự giải quyết tạm thời các cơn đau bằng các thuốc không cần kê đơn như paracetamol, ibuprofen, diclofenac,… nhóm thuốc giảm đau thông thường này rẻ tiền nhưng hiệu quả giảm đau không cao. Nhóm thuốc giảm đau thứ hai được chỉ định trong đau dây thần kinh liên sườn là thuốc giảm đau hướng thần kinh như gabapentin. Thuốc có hiệu quả cao hơn nhờ cơ chế giảm đau tác dụng lên dây và rễ thần kinh. Thuốc được bắt đầu kê đơn với liều dùng thấp và tăng dần liều, tác dụng phụ thường thấy là chóng mặt. Khi cường độ đau quá nhiều, bác sĩ có thể chỉ định thêm các thuốc giãn cơ giúp giảm co thắt các cơ gian sườn. Người bệnh có thể được chỉ định dùng thêm các loại vitamin nhóm B như B1, B2, B6 và B12 hỗ trợ hoạt động của bao myelin và các tế bào thần kinh.
- Vật lý trị liệu: Khi bị đau dây thần kinh liên sườn, bạn cũng có thể áp dụng các liệu pháp trong vật lý trị liệu để cải thiện triệu chứng đau nhức.
- Can thiệp: Khi triệu chứng đau không đáp ứng với điều trị bảo tồn với thuốc, xuất hiện dai dẳng gây phiền toái đến cuộc sống của người bệnh, gây tê các dây thần kinh liên sườn được thực hiện để giảm đau.
Đau dây thần kinh liên sườn là căn bệnh không thể tự khỏi gây đau mỏi dai dẳng, ảnh hưởng lớn tới đời sống sinh hoạt hằng ngày của bệnh nhân. Vì vậy, người bệnh không nên coi thường, chủ quan khi bị đau dây thần kinh liên sườn, nếu không điều trị kịp thời, để lâu ngày bệnh có thể gây liệt, không đi được vì tác động lên nhiều dây thần kinh khác.
