Gãy mắt cá chân là gì?
Gãy mắt cá chân bao gồm gãy xương ở giũa và 2 bên bề mặt ngoài của xương mác và xương chày, có thể di lệch hay không di lệch. Có thể gãy xương đơn thuần hoặc kèm theo tổn thương dây chằng vùng cổ chân. Thường gãy 2 hoặc 3 mắt cá sẽ kèm theo trật khớp cổ chân. Đây là trường hợp rất nặng nếu không được điều trị tốt sẽ mất chức năng vận động cổ chân .
Triệu chứng gãy 2 mắt cá chân
- Đau chói tại vùng mắt cá chân bị tổn thương
- Cổ chân bị sưng, bầm tím và biến dạng
- Đau đớn khi đi bộ, không có khả năng di chuyển mắt cá chân
- Chảy máu từ da
- Có thể xuất hiện bóng nước
- Cổ chân vẹo trong
- Buông duỗi, gót nhô ra sau…
Phân loại gãy xương mắt cá
Gãy mắt cá được phân loại theo Danis – weber như sau:
- Loại A: Gãy 2 mắt cá dưới dây chằng chày mác nhưng không tổn thương dây chằng chày mác dưới.
- Loại B: Gãy 2 mắt cá ngang với dây chằng chày mác dưới có kèm tổn thương dây chằng chày mác dưới hoặc không.
- Loại C: Gãy 2 mắt cá, trong đó mắt cá ngoài trên dây chằng chày mác dưới. Tổn thương dây chằng chày mác dưới và màng gian cốt.
Đối với loại gãy 3 mắt cá là gãy bờ sau mặt khớp chày sên đầu dưới xương chày và gãy 2 mắt cá. Ngoài ra còn có loại gãy hở mắt cá.
Biến chứng thường gặp trong gãy 2 mắt cá chân
Các biến chứng thường gặp trong gãy 2 mắt cá chân gồm:
- Sưng cổ chân kéo dài.
- Rối loạn dinh dưỡng.
- Cứng khớp cổ chân
- Mất vững cổ chân
- Thoái hóa khớp cổ chân.
Điều trị gãy mắt cá chân như thế nào?
Điều trị gãy mắt cá chân cần tuân theo các nguyên tắc sau:
- Phục hồi cấu trúc giải phẫu mắt cá, đảm bảo độ vững chắc của gọng chày mác cổ chân
- Đảm bảo xương lành tốt không nhiễm trùng
- Phục hồi chức năng khớp cổ chân và toàn thân
Điều trị cụ thể dựa vào phân loại gãy mắt cá chân sẽ có những phương pháp điều trị cụ thể sau:
Đối với gãy hở mắt cá chân: Cắt lọc và phẫu thuật gãy xương mắt cá chân bằng phương pháp kết hợp xương
Đối với gãy kín:
- Nếu gãy mắt cá chân loại A và B: Cần nắn bột xương bàn chân, X-quang kiểm tra tốt giữ bột trong 6-8 tuần kết hợp tập vận động trong bột. Nếu sau nắn bột, chụp X-quang thấy kết quả không tốt thì cần mổ kết hợp xương.
- Nếu gãy loại C: Chỉ định mổ kết hợp xương và chú ý phục hồi dây chằng chày mác dưới.
- Nếu gãy loại 3 mắt cá: Diện tích khớp đầu dưới xương chày lớn hơn 1/3 thì chỉ định mổ kết hợp xương.
Các phương pháp mổ kết hợp xương có thể là nẹp vis, vis xốp, chỉ thép hoặc kim kirschner. Tiêu chuẩn để đánh giá X-quang không tốt sau nắn là:
- Khe khớp không đều hoặc toác rộng gọng chày mác
- Kênh mặt khớp lớn hơn 3 mm
- Chèn mảnh gãy trong khe khớp
- Chèn dây chằng, bao khớp vào ổ gãy không nắn sửa xương tốt được
Vật lý trị liệu
Tập vật lý trị liệu cũng là một phần vô cùng quan trọng để giúp xương mắt cá chân của bệnh nhân phục hồi được chức năng như ban đầu.
Các bài tập vật lý trị liệu cho người gãy chân có vai trò quan trọng trong việc phục hồi chức năng cơ xương, tránh tình trạng teo cơ hoặc cứng khớp. Tuy nhiên, mỗi bài tập lại phù hợp với tình trạng riêng của từng bệnh nhân nên người bệnh cần luyện tập đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.
